بهترین نوحه اربعین ۱۳۹۷ (به نظر من)
اربعین و محرم تمام شد، ولی من باید دو خط هم شده درباره خوببودن یک نوحه بنویسم. انتشار دیرهنگام و بسیار نزدیک به اربعینِ این نوحه شاید باعث شد امسال آنقدری که باید و شاید شنیده نشود. داور نهایی نوحهها امام حسین (علیه السلام) است، ایشان آن زیباییشناس اصلی است که انتخاب میکند که کدام نوحه قشنگ است، کدام نیست، کدام بماند، کدام نماند، کدام پذیرفته شده، کدام نشده؛ من هرچقدر هم در این زمینه کار کرده باشم فقط میتوانم حدس بزنم؛ اما حدس قوی و ظن قریب به یقینم این است که این نوحه سرودهشده توسط آقای دکتر محسن رضوانی و خوانده شده توسط جناب میثم مطیعی بهترین نوحه اربعینیِ امسال است. در اینجا کاری به اجرا و نغمهپردازی ندارم که آنها هم خوباند؛ چیزی که این نوحه را متمایز و زیبا کرده متن آن است. اگر قرار باشد نوحهها را با ترانهها مقایسه کنیم، سطح ادبی خیلی از نوحهها کمتر از سطح ادبی و هنری ترانههاست. طبیعی هم هست، یک ترانهسرا برای یک ترانه فرصت دارد، -عموما- حقالزحمه قابل توجه دارد، امکانِ شهرت دارد و خیلیچیزها که البته واقعا هیچکدامش به اهمیت اولی یعنی «فرصت» نیست. درحالیکه نوحهها اکثرا در یک فرصت کوتاهی باید سرودهشوند و همین باعث میشود حتی شاعرهای خوب از یک سطح معمول و مشخصی نتوانند بهتر بسرایند. اما بهنظرم این نوحه از آن نوحههایی است که از سطح معمول نوحهسرایی بالاتر است و درست مثل یک ترانه فنی است. (جدا از اینکه اینبار شاعر در مقام نغمهپرداز هم خوب ظاهر شده است)
قبل از این اثر هم، محبوبترین و مشهورترین نوحه اربعین سروده همین شاعر هنرمند بود: «کنار قدمهای جابر». وقتی این دو نوحه را بگذاریم کنار نوحههای درخشان دیگری چون: «لِعلی أنْتَمی»، «این گل را به رسم هدیه»، «کوه اگه جا به جا بشه، ما استواریم»، «شبیه جُوْن»، «اگه یه کبوتر بودم»، «شب هارو میشمارم تا شب عاشورا» و... علیرغم اینهمه نوحهسُرای خوب، به سختی میتوانیم کسی را همطراز محسن رضوانی در نوحهسرایی امروز بدانیم.
حال اینکه نظر خود امام حسین چیست، یک بحث دیگر است!
متن نوحه محسن رضوانی
قدمقدم موکبارو میگردم
ستونستون دنبال یه نشونهام
کجای این جمعیتی که میخوام
نمازمو پشت سرت بخونم
مگه میشه، شبای درد و غم به سر نیاد؟
مگه میشه، حبیب من توو این سفر نیاد؟
ما رو اینجا امام عسکری صدا زده
مگه میشه، پدر صدا کنه پسر نیاد؟
میدونم، که بین زائرا
میدونم، میون مردمی
میسوزم، توو آتیش غمت
ای آقا، عمود چندمی؟
یا مهدی، عزیز فاطمه
شاید الان تو جادهای و شاید
گوشه کنار موکبا نشستی
دلم خوشه که این قَدَر میدونم
تو هم کنار من تو جاده هستی
شاید الان، به زائرای تشنه آب میدی
یا توو موکب، مسافرا رو جای خواب میدی
میشه باهم، یه بار بریم مزار مادرت
مطمئنم، یه روز به این سوال جواب میدی
این لشکر، به یاری خدا
هرچیزی، براش فراهمه
از کوفه، با پرچم علی
می ریم تا، مزار فاطمه
یا مهدی، عزیز فاطمه
قبول دارم پیش تو رو سیاهم
منو سیاهی لشکرت حساب کن
ازین سپاه اربعینی آقا
سربازای ظهورو انتخاب کن
کی میدونه، توو قلبت این روزا چی میگذره؟
غم غربت، یا غصهی نبود لشکره
میدونم که، دلت ازم یه کم مکدّره
ولی آقا، همیشه بخشش از بزرگتره
میگردم، ولی مث شما
محبوبی، نمیبینم آقا
تا دنیا، حسینو نشناسه
من از پا، نمی شینم آقا
یا مهدی، عزیز فاطمه
پ ن: این همان نوحهای است که آقای مطیعی اربعین امسال در مراسم بیت رهبری و در حضور آیتالله خامنهای خواندند