فهرست ۱۰ کتاب خوب پیشنهادی برای هدیهدادن به کودکان و نوجوانان
به بهانه ۱۸تیر روز ملی ادبیات کودک و نوجوان
اگر بگویند «ادبیات کودک»، ذهن آدم میرود به سمتِ کودکان آمده از خردسالی؛ اگربگویند «ادبیات نوجوان»، ذهن آدم میرود به سمت نوجوانانِ عازمِ جوانی؛
ولی وقتی میگویند «ادبیات کودک و نوجوان» آدم بیشتر یاد کتابهایی میافتد که مناسب سنی بینِ سن کودکی و نوجوانی هستند. همان سنی که مرز است و اصلا معلوم نیست چیست بالاخره. حتی میتوانم بگویم این دورۀ کودکنوجوانی در همۀ افراد یکجور نیست خودش، برای بعضی خیلی طولانی است و برای بعضی خیلی کوتاه. بعضی را آدم مدتهای طولانی خیالش راحت است که این همچنان «بچۀ دوستداشتنی»ِ خانوادۀ ماست، اما بعضی یکشبه بزرگ میشوند. تا دیروز بچه بود سرش را نمیتوانست از بازیهای گوشیِ مادرش بیاورد بیرون، شب خوابید صبح بیدار شد با یک وجب سبیل آمد نشست پشت میز صبحانه گفت: این وضع ادارۀ کشور نیست!
الغرض که شخصیت آدمها در این موضوع یکسان نیست. لزوما و همیشه هم ربطی به شرایط زندگی ندارد. خدا اینطور آفریده.
خلاصه این کتابهایی که من معرفی میکنم برای «کودک» و «نوجوان» نیست، برای «کودک و نوجوان» است. چون امروز «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» است. همچنین: برای خودمان هم هست. همچنین چون روز «ملی» است سعی میکنم بیشتر از ایرانیها بنویسم. اهتمام دومم هم این است که کتابهایی را که قبلا اینجا (سنجابها، لینالونا دوست خوب خدا) یا جاهای دیگر معرفی کردهام را در این فهرست نیاورم و اهتمام آخر هم اینکه کتابها کمحجم باشند که هم خریدشان به جیبهای بیشتری قد بدهد هم خواندنشان به حوصلههای بیشتری:
۱. حکایت دو درخت خرما | نادر ابراهیمی
نمونهای عالی از یک داستان «مذهبی و اخلاقی» زیبا و دلچسب و البته: «واقعی»، برای بچهها
۲. قصه قالیچههای شیری | نادر ابراهیمی
یک کتاب شیرین و خواندنی برای کودکان نوجوانان. با نگاهی شعورمند به موضوع «محیط زیست» و همچنین «هنرهای اقوام ایرانی»
۳. بابا برفی | جبار باغچه بان
یک داستان تاثربرانگیز و شیرین و نمونهای از بهترینهای ادبیات کودک و نوجوان ایرانی در ابتدای عصر جدید، که «ایثار و فداکاری» را یادمان میدهد
۴. خداحافظ راکون پیر | کلر ژوبرت
اگر بگویم بهترین اثر خانم ژوبرت و از بهترین آثار با موضوع «کودکان و فهم شیرین معنای مرگ» باشد اغراق نکردهام. کاش من هم در کودکی و قبل از درگذشت عزیزانم این کتاب را خوانده بودم. مثل بیشتر کارها هم خودشان نوشتهاند هم خودشان کشیدهاند و در این کتاب هردو فوقالعاده
۵. کلوچههای خدا | کلر ژوبرت
یک کتاب خیلی خوب برای آموزش «مهربانی» به کودکان
۶. بی بال پریدن | قیصر امینپور
بی بال پریدن یک مجموعه نثر زیبا و باصفاست که بارها به نوجوانان هدیه دادمش. کتابی که به آدم میآموزد «عدالت» یعنی چی. مخصوصا با تفسیر اسلام و متمایز با اندیشۀ مارکسیسم. اینگونه کتابها وجدان سازند
۷. به قول پرستو | قیصر امینپور
بهترین مجموعه شعر اختصاصی مرحوم امینپور برای کودکان و نوجوانان و از بهترینهای این ژانر در چهلسال اخیر
۸. یک قوری پر از قور | مریم هاشمپور
یکی از خوشایندترین مجموعه شعرهای کودک و نوجوانی است که تاکنون خواندهام
۹. درخت بخشنده | شل سیلوراستاین
یک قصۀ نمادین و پر قدرت. که حداقل معنایش «مهربانی و فداکاری» است. من نمیدانم پس آن درخت چیست، خداست، مادر است، یا عاشق، هرچه هست زیباست. استاد سیلوراستاین هم مانند خانم ژوبرت هم خودشان نوشتهاند هم خودشان کشیدهاند و هردو هم جذاب
۱۰. وسط این کتاب یک دیوار است | جان ایجی
خلاقیتش در فرم، در قصهگویی و تصویرگری که فوقالعاده است. اینکه آخر فهرست آمده جدا از خارجی بودن به خاطر این است که قصه تمثیلی است، اگر به عالم روانشناسی و خودشناسی برود نتایج خوبی دارد اما اگر به عالم سیاست و میهن برود ممکن است نتیج خیلی خوبی نداشته باشد! لذا تفسیر پدرومادر برای مخاطب کمسنوسال مهم است