سلامی به راغب مصطفی غلوش

 

 

یکی از آخرین چهره‎های درخشان قرائت قرآن کریم در مصر که توانسته بود بین مخاطبان خاص و عام جمع کند دار فانی را به مقصد دیار باقی وداع گفت. اگر دورۀ طلایی عبدالباسط و منشاوی و مصطفی اسماعیل را نسل اول فرض کنیم و وضع پریشان و کم افتخار امروز را نسل سوم، استاد «راغب مصطفی غلوش» از قله‎های قرائت نسل دوم قاریان قرآن بود و از آخرین کسانی که بی‎ادا و اطوار و خودنمایی و تنها با اتکاء به خلاقیت، هنر و صدای قدرتمندش خیلی‎ها را مجذوب قرآن می‎کرد و حتی مسلمان.

همان قاری که دوست‎داران سبک مصطفی اسماعیل دوستش داشتند و حتی بعضی از ایشان (یعنی رهبر انقلاب) او را پسر مصطفی اسماعیل می‎دانستند:

من از این شیخ راغب مصطفی خاطره‌یی دارم که بد نیست آن را برای شما بگویم. ما حدود سال‎های 46 یا 47 - یعنی تقریباً بیست و یکی دو سال قبل از این - در مشهد دنبال خواندن شیخ مصطفی اسماعیل در رادیوهای کشورهای عربی - مخصوصاً رادیو مصر - به دقت می‎گشتیم تا بلکه خواندن او را پیدا کنیم. البته نوارهایش هم در بازار نبود و در ایران هم رادیو قرآن وجود نداشت و ما مجبور بودیم از رادیوهای خارجی گوش کنیم. ما عاشق تلاوت شیخ مصطفی اسماعیل بودیم. تلاوت‎های او را پیدا می‎کردیم و گوش می‎کردیم. در آن زمان رفیقی داشتم - مرحوم آقا جعفر - که آقایان او را می‎شناسند. آن هم با من همین‌طور پای رادیو می‎نشست و گوش میکرد. یک روز من را دید و گفت: امروز در رادیوی مصر، صدای پسر شیخ مصطفی اسماعیل را پیدا کردیم! گفتم: چه طور، از کجا فهمیدی پسرش است؟ گفت: نام او راغب مصطفی است که پسر شیخ مصطفی اسماعیل می‎باشد! (او را به نام غلوش نمی‎شناخت). رفیق من، صدای فرزند مصطفی اسماعیل را ضبط کرده بود. من که گوش کردم، گفتم که قاعدتاً باید همان پسر شیخ مصطفی اسماعیل باشد؛ چون صدایش شبیه شیخ مصطفی اسماعیل است! تلاوت هم، تلاوت همان آیات معروف بود: «واستمع یوم یناد المناد من مکان قریب»

(در دیدار شیخ راغب مصطفی غلوش و شیخ محمّد بسیونی ۱۳۶۸/۱۱/۲۰)

 

خدا رحمت کند، زنده‎یاد استاد غلوش قاری شهیر مصری را. در روزگاری که قاریان ایرانی و جامعۀ قرآنی ایران در موضوع تلاوت مجلسی اهتمام اصلی خود را بر تقلید از قاریان مصری و فرهنگ سنی و عربی گذاشته‎اند، این بزرگ‎مرد هنر قرائت قرآن کریم جهان، یکی از بهترین قرائت‎هایش را در ایران انجام داد و در آن سراغ آیات مربوط به اهل بیت (علیم السلام) رفت و قرائت را هم به سبک قاریان شیعه با «صدق الله العلی العظیم» تمام کرد (در اهل تسنن متداول «صدق الله العظیم» است!). آیه‎ای که بالای متن گذاشتم بخشی از همان قرائت مشهور غلوش است.

البته ارادت غلوش به اهل بیت و همدلی او با شیعیان مسلمان، صرفاً در این قرائت و اینگونه قرائت‎ها نبود.

حکایت: یکی دو سال پیش بود که فیلمی از اذان گفتن فرج‎الله شاذلی از قاریان و اساتید قرآن مصری به سبک شیعیان در عراق، منتشر شد و با قدرت‎گرفتن نیروهای سلفی، وهابی و افراطی در مصر، موجب پیگرد قانونی و سیاسی شدیدی برای شاذلی شد. از همه مناصب مهمش برکنار شد، سفرش به ایران ممنوع شد و مجبور به عذرخواهی شد {در این میان قاری افراطی، ضد ایران، ضد شیعه و ضد وحدت یعنی «محمد طبلاوی» نقشی کلیدی را ایفا کرد. (قابل توجه جامعه قرآنی کشور که بعضاً کورکورانه مقلد و مبلغ همۀ قرّاء مصری هستند).}

اذان شیعیان تنها در دو عبارت با اذان اهل تسنن متفاوت است، یکی «اشهد انّ علیاً ولیّ الله» و دیگری «حیّ علی خیرالعمل»، که البته اصل دعوا سر اولی است. باری، اذان علوی گفتنِ قرّاء مصری و غیرمصری اهل تسنن، بدعت و امر عجیب و جدیدی نبود. مخصوصا از دهۀ هفتاد در ایران بسیار اتفاق افتاده بود و نه به معنای شیعه شدن یا ایرانی شدن که به معنای ابراز ارادت به اهل بیت (ع) و نیز همدلی و اتحاد مذاهب اسلامی و فرهیختگان عالم اسلام بود و هست. اما روی کار آمدن قدرت‎های افراطی وهابی و سیاست‎های جدید سعودی و آمریکا در منطقه کار را به جایی رساند که آن اقدام زیبا و معمولی شاذلی، اقدامی شاذ و موهن و خطرناک عنوان شود و او را به تحقیر و توبیخ و عذرخواهی وادار کند. پس از این عذرخواهی، همان گروه شیطانی موسوم به «ائتلاف نوادگان صحابه و اهل بیت(ع)» که این پیگیری را با موفقیت به سرانجام رسانده بودند، تصمیم گرفتند این تنبیه را برای قاریان مشهور و بزرگ‎تر مصر هم که با حضور در ایران اذان همراه با «اشهد انّ علیاً ولیّ الله» گفته بودند تکرار کنند. از جمله «شیخ راغب مصطفی غلوش» و «سید متولی عبدالعال» که هردو از بزرگان قرائت قرآن در روزگار ما بودند. اما نتوانستند و نه غلوش نه عبدالعال در برابر آزارها و فشارها تسلیم نشدند و عذرخواهی نکردند. با اینکه اذان شیعی غلوش از معروف‎ترین اذان‎های شیعی است که هرروز در ایران پخش می‎شود. اذانی زیبا که شاید خیلی‎ها نمیدانستند متعلق به این قاری صاحب سبک مصری است.

• دانلود اذان علوی راغب مصطفی غلوش
• دانلود قرائتی کوتاه از سورۀ آل عمران (راغب مصطفی غلوش)
• دانلود کامل قرائت مشهور سورۀ احزاب در ایران (راغب مصطفی غلوش)
• دانلود قرائتی بلند از سورۀ آل عمران (راغب مصطفی غلوش)